Sabreren geeft extra cachet aan champagne

Met het blanke sabel de champagne ontkurken

‘Sabreren’ is de kunst van het openen van een champagnefles met het blanke sabel, in het Frans le sabre. Het verhaal wil dat het sabreren begon bij de Slag om Smolensk in 1812. Onduidelijk is of het een cavalerist van Napoleon was die zijn sabel gebruikte om een champagnefles te ontkurken, of dat het juist kozakken waren uit het leger van de tsaar die een voorraad champagne van Napoleon hadden veroverd. In ieder geval werd het sabreren de manier bij de Franse cavalerie om champagneflessen te openen. Op de video hiernaast zie je een perfect uitgevoerde sabrage tijdens ‘Proeven uit het vat’ georganiseerd door John en Wilma Huisman van wijngoed De Reestlandhoeve bij Neerlands Wijnmakerij in Bentelo op 23 januari 2016.

De met het blanke sabel afgeslagen kop van de champagnefles met de kurk er nog in: een perfect uitgevoerde sabrage.
De met het blanke sabel afgeslagen kop van de champagnefles met de kurk er nog in: een perfect uitgevoerde sabrage.
De kunst van het sabreren

Inmiddels is het sabreren een cultus! Er zijn speciale sabreersabels en cursussen om het sabreren te leren. De truc is om met enige kracht met de botte kant van het sabel te stoten tegen de onderrand van de flesopening waarin de kurk geklemd zit. Door de stoot breekt de flesopening met kurk en al af. De druk in de fles zorgt ervoor dat eventuele glasspinters wegvliegen en dus niet in de champagne komen.

Don’t try this at home

Hoewel het sabreren vooral een kwestie van doen is, vergt het wel enige oefening en voorbereiding. Zet de fles zeker twee uur van te voren recht op in een koeler zodat de temperatuur rond de 6° komt.

Na die twee uur verwijder je het muselet, het ijzeren draadkapje rond de kurk, door  de uiteinden met rondjes zes slagen los te draaien. Zorg daarbij dat de kurk al niet los komt. Verwijder ook het zilverpapier rond de hals van de fles.

Pak de fles vervolgens aan de onderkant vast en houd die in zo’n 30° tot 45° van je af. En zorg ervoor dat de flesopening ook niet naar omstanders wijst. Voel met je vinger waar de naad in het glas zit. Draai de fles zo in je hand dat de naad boven ligt.

Neem in de andere hand het sabel en leg dat tegen de onderrand van de fles. Laat het sabel nu rustig over de fles naar beneden glijden en weer terug. Herhaal dit een paar keer om te voelen dat er geen oneffenheden zijn en om de beweging te oefenen. Dit verhoogt ook de spanning bij het publiek.

En dan voer je de sabrage uit! Proost!

Heb je de slag te pakken dan blijft de grootste onzekere factor bij elke sabrage de kwaliteit van de fles. Een onregelmatigheid in het glas kan ervoor zorgen dat de fles breekt. De temperatuur van de fles en van de champagne speelt ook een rol. Een lage temperatuur maakt dat de fles makkelijker breekt; een hoge temperatuur zorgt voor meer druk in de champagnefles. Die bedraagt al zo’n 6 bar. Ter vergelijk: de spanning in een autoband varieert rond de 2,5 bar.

Eigenzinnige Spaanse meesters voor het eerst in Nederland te zien

Spaanse schilders uit voorbije eeuwen zijn nauwelijks vertegenwoordigd in Nederlandse musea. De tentoonstelling Spaanse Meesters in de Hermitage in Amsterdam, te zien tot 29 mei 2016, biedt de unieke mogelijkheid om dichtbij huis kennis te maken met de Spaanse schilderkunst . Vooral die uit de Spaanse Gouden Eeuw, de zestiende en zeventiende eeuw, fascineert door het eigen Spaanse karakter vol spiritualiteit en dramatiek. De heftigheid maakt de Spaanse meesters zo anders dan die van onze eigen Gouden Eeuw, dat de Hollandse toeschouwer wel even moet wennen.

Affiche van de tentoonstelling Spaanse Meesters in de Hermitage Amsterdam. (foto Hermitage Amsterdam)
Affiche van de tentoonstelling Spaanse Meesters in de Hermitage Amsterdam met het hoofd in profiel geschilderd door Velázquez. (foto Hermitage Amsterdam)

 

Dramatiek en religie

In een wit, vliesdun gewaad dat eerder de rondingen van haar lichaam accentueert dan bedekt, plaatste de Spaanse schilder Francisca Ribalta (1565-1628) de gevangengenomen Heilige Catharina ten voeten uit, van de boven- tot de onderrand op het schilderij dat hij over haar martelaarschap maakte in 1599. Haar gezicht is omhoog gedraaid naar de engel die haar komt redden. Devotie met een vleugje erotiek tref je vaker aan bij de Spaanse meesters. Catharina is omgeven door licht dat met de engel uit de hemel neerdaalt. De rest van het tafereel is in schaduw gehuld. Op de achtergrond trekt toch een afschuwelijk gezicht onmiddellijk de aandacht, omdat ook daarop net licht valt. Een wijd opengesperde mond en ogen die bijna uit hun kassen puilen, terwijl het gezicht al grijs kleurt. Een man wordt verpletterd door een stuk van een groot, gebroken houten rad met spijkers. Zijn metgezel tracht te vluchten voor de wraak van de engel. Ribalta toont zonder enige terughoudendheid de rauwe werkelijkheid van de marteldood die bestemd was voor de Heilige Catharina. Door ingrijpen van God bleef zij vooralsnog gespaard en ondergingen de beulen haar lot.

Naar Caravaggio

Ribalta was een van de eerste Spaanse meesters die besefte hoe je de dramatiek van een voorstelling kunt verhogen door een uitgekiend contrast van donker en licht. Dat deed hij naar voorbeeld van Italiaanse schilders als Caravaggio. Dat extra aan dramatiek werd hooglijk gewaardeerd. De Spaanse schilderkunst was nauw verbonden met de katholieke kerk en de Spaanse koning. Een dramatische verbeelding van de verhalen van de martelaren zagen die als een probaat middel om het geloof van de gelovigen te versterken en afvalligen te tonen dat Gods straf degelijk was. De schilderkunst werd ingezet in de verbeten strijd die Spanje vooral onder leiding van Filips II (1527–1598) in de zestiende eeuw voerde om het katholicisme te laten zegevieren over het opkomende protestantisme. Met het goud en zilver dat toestroomde uit Amerika bekostigde Filips ook de bouw en decoratie van El Escorial, het enorme paleis annex kloostercomplex dat in al zijn soberheid en grimmigheid symbool was van de eenheid van kerk en staat.

Lees verder Eigenzinnige Spaanse meesters voor het eerst in Nederland te zien

Verzetsverhalen opnieuw uitgebracht

De bundel Verzetsverhalen, recent uitgebracht door Walburg Pers en Verzetsmuseum Amsterdam, bevat vijf levensverhalen van verzetshelden. Ook Agent van de Zwitserse Weg, het levensverhaal van Jan van Borssum Buisman dat Marc Couwenbergh opschreef in 2000 en als boek verscheen, is in deze bundel opgenomen. De andere levensverhalen in deze bundel zijn die van Henk van Moock, Bep Stenger, Fons Mertens en Siet Tammens.

Verzetsverhalen bevat het levensverhaal van Jan van Borsum Buisman dat Marc Couwenbergh optekende in 2000.
Verzetsverhalen bevat het levensverhaal van Jan van Borsum Buisman dat Marc Couwenbergh optekende in 2000.

 

Verzetsverhalen is voor €29,95  verkrijgbaar via de boekhandel, Verzetsmuseum Amsterdam, Walburgpers of via cti@marccouwenbergh.nl

De afzonderlijke levensverhalen zijn ook nog verkrijgbaar.

 

In de Egmond HM op zoek naar …

De editie 2016 van de Egmond HM (Halve Marathon) maakte zijn reputatie helemaal waar, de zwaarste te zijn. Heen over het strand blies de zuidwester windkracht 6 vol in het gezicht. Hardlopen werd voor mij een zaak van überhaupt nog vooruit zien te komen.  Als ik schuilde achter voorgangers, raakte ik snel verzeild in het mulle zand. Maar op het harde zand lopen, betekende alleen tegen de wind in boksen. Dat was de keuze.

De finish van de Egmond Halve Marathon 2016 in zicht.
De finish van de Egmond Halve Marathon 2016 krijg ik hier in zicht na 2 uur en bijna 2 minuten.
In de Egmond HM op zoek naar ….

Dat was het motto van deze Egmondse Halve Marathon. Tja, wat zoek je op dat strand in die wind?

De uitdaging! Mijn krachten testen en eigenlijk ook gewoon genieten van de elementen. En dat deed ik met ruim 8.000 gelijkgestemden en aangemoedigd door een enthousiast en vrolijk publiek. Kortom, wat ik in de Egmond HM vond, was een feestje dat me nog wel even bijblijft!

Kijk voor sfeerimpressies en uitslagen op de site van Egmond Halve Marathon.