“Museum Gouda zou eigenlijk het Marjolijn van den Assem Museum kunnen heten. Van geen andere kunstenaar hebben wij zoveel werk in de collectie.” Dat zei Gerard de Klein, directeur van Museum Gouda op 20 september 2015 bij de opening van  … As a stream grows older …., een overzichtstentoonstelling van het werk van Marjolijn van den Assem. De begeleidende tekst bij deze tentoonstelling, uitgegeven als  een foliovouwblad, schreef Marc Couwenbergh. Vijftien jaar eerder, bij haar eerste overzichtstentoonstelling in Gouda,  interviewde hij haar voor de Goudsche Courant.

Marjolijn van den Assem

Marjolijn van den Assem is een van de eerste kunstenaressen waarvan meer dan twintig jaar geleden werk werd aangekocht door Museum Gouda. Ze maakte deel uit van een kleine groep van vijf kunstenaars die door het museum in hun ontwikkeling werden gevolgd. Tot voor kort kocht het museum elk jaar een werk van Van den Assem. Daardoor beschikt dit museum over een unieke collectie. Het werk van Marjolijn van den Assem is krachtig in al zijn bescheidenheid en tegelijkertijd zacht en poëtisch. Zij laat zich niets gelegen liggen aan trends. Haar recente werk is tekenachtig en schilderachtig. ,,Die samenwerking is heel belangrijk’’, beaamt Van den Assem.

Het bankje

Een van de sleutelwerken in de collectie is een schilderij waarin ze een ode brengt aan haar atelier: intense kleuren, suggesties van landschappen, met daar overheen gezet snelle schetsen van voorwerpen uit haar atelier, een stoel, ladenkasten en centraal in het schilderij het bankje, dat vaker in haar werk voorkomt. Aan dit schilderij is goed te zien hoe ze met het doek plat op de grond werkt. Van vier kanten heeft ze er aan gewerkt. Zo lang als haar arm reikte, waardoor het midden nauwelijks is beroerd. Daar staat alleen dat bankje. Een bankje om uit te rusten, een plek om de wereld te aanschouwen. Stilte en chaos blijken samen te kunnen gaan.

Seismografisch

,,Ik teken seismografisch’’, zegt Van den Assem. Met het papier of doek uitgespreid op de grond maakt ze wandelingen in haar hoofd. Landschappen komen in haar op, bergen, de rivier waaraan ze woont en ondertussen tekent en schildert haar hand. Een werkwijze die wel wordt aangeduid als ‘Ecriture automatique’, maar Marjolijn vindt dat niet kloppen. Ze is geen automaat, maar een kunstenaar met ervaring. ,,Het is het vakmanschap van twintig, dertig jaar tekenen en schilderen’’, benadrukt ze. ,,Ik kan op mijn hand vertrouwen. Het schilderij maakt zichzelf’’.

Indian Yellow

Ze praat over dit schilderij als ‘dat gele’. Hoewel groen en blauw meer op het doek vertegenwoordigd zijn, eist het geel inderdaad een hoofdrol op. Het glanst in prachtige schakeringen. ,,Indian Yellow is mijn lievelingskleur’’, bekent Marjolijn. Toch zijn het niet zozeer haar ogen die kleuren kiezen. Marjolijn werkt veel zonder kwast om met haar vingers en handen de verf letterlijk te voelen. ,,Ik kies kleuren op mijn gevoel’’. Ze wijst op de twee lichte vlekken in het schilderij en doet voor hoe ze met de muis van haar hand de verf met voorzichtige draaibeweging op het doek heeft aangebracht en uitgesmeerd. ,,Strelen’’ noemt ze dat. Een werkwijze die ze reserveert voor mooie plekken. ,,Altijd is er mijn verlangen naar zulke plekken. Plekken met ontroering’’.

Josine de Bruyn Kops

In de jaren zeventig begon Museum Gouda, toen nog geheten Museum het Catharina Gasthuis, met het opbouwen van een collectie hedendaagse kunst. Toenmalig directeur Josine de Bruyn Kops voerde daarbij een voorkeursbeleid voor vrouwelijke kunstenaars, zodat nu driekwart van de hedendaagse kunst in Museum Gouda afkomstig is van vrouwen. Inmiddels is de sekse van de kunstenaar geen beleidsissue meer, maar kiest het museum vooral voor kunst die verhaalt over wat er heden ten dage gebeurt.

Gepubliceerd in de Goudsche Courant 2000