Categoriearchief: Publicaties

Publicaties van Marc Couwenbergh

Theo Beerendonk van impressionisme tot abstractie Oeuvreboek en tentoonstelling

Oeuvreboek en tentoonstelling in Pulchri

Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie. Oeuvreboek en tentoonstelling in Pulchri
Het oeuvreboek Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie verscheen bij de opening van de gelijknamige tentoonstelling op 25 juli 2020 bij Pulchri Studio Den Haag.

Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie

Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie geeft een overzicht van het oeuvre van Theo Beerendonk (1905-1979). Na het succes van het boek De liefde voor het naakt – Theo Beerendonk is nu het oeuvreboek verschenen bij de gelijknamige tentoonstelling in Pulchri Studio, Den Haag. Te zien tot en met 16 augustus 2020.

Veelzijdig kunstenaar van de 20e eeuw

Theo Beerendonk was typisch een 20e-eeuwse kunstenaar. In zijn oeuvre weerspiegelen zich de ontwikkelingen die de beeldende kunst in deze eeuw doormaakte: van traditioneel tot modern. Voor de oorlog schilderde hij in de stijl van het impressionisme kleurrijke naakten, landschappen, bloemstillevens en portretten. Na 1955 liet hij de figuratie los en stortte zich in alle stromingen die de moderne kunst voortbracht. Hij leerde zelfs lassen om eigenhandig metershoge ijzeren sculpturen te maken. Beerendonk bleef altijd trouw aan het ambacht als basis voor de kunst. Hij was ook een zeer vakkundig etser en een autoriteit in de wereld van de grafiek. Zijn reeks monodrukken ‘Vuurvogels’ vormt daarin een kleurrijk hoogtepunt.

Fraai, omvangrijk en informatief

Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie is een fraai verzorgde uitgave met harde kaft, telt 200 bladzijden en is voorzien van een leeslint. Het verhaal schetst het leven van Theo Beerendonk dat volledig in het teken stond van zijn kunstenaarschap. Na zijn opleiding aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam werd hij gezien als een veelbelovend en talent . Hij won ook de Koninklijke Subsidie. Omdat hij niet behoorde tot de modernisten die de kunst op zijn kop zetten, genoot hij waardering bij een breed publiek.

De tante van Paul Haenen

Ook de moeder van Paul Haenen was verliefd op de jonge kunstenaar. Maar Theo Beerendonk koos niet voor haar, maar voor haar zus. In het televisiesprogramma Verborgen Verleden vertelde auteur Marc Couwenbergh aan Paul Haenen over het Amsterdamse kunstenaarsleven van Beerendonk. Zie ook mijn blog.

Moderne kunst en ambachtelijk vakmanschap

Na 1955 liet Theo Beerendonk geleidelijk aan de figuratie los en begon hij de moderne kunst te verkennen. Uiteindelijk zou hij nagenoeg alle stromingen daarvan zich eigen maken. En dat steeds met een eigen inbreng en interpretatie. Al dompelde hij zichzelf onder in tal van experimenten met hedendaagse kunst, hij bleef trouw aan het vakmanschap dat volgens hem altijd aan de basis van de kunst lag.

Etsdemonstraties in Rembrandthuis

Zo was en bleef Beerendonk een groot bewonderaar van vooral de etskunst van Rembrandt. Jarenlang zou hij etsdemonstraties geven in het Rembrandthuis in Amsterdam, waar hij ook een tijdlang conservator was.

Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie

Oeuvreboek met ruim 170 beschrijvingen

Na het levensverhaal en de schets in grote lijnen van de ontwikkelingen in de kunst van Theo Beerendonk volgt een uitgebreid overzicht van het oeuvre. Meer dan 170 werken worden getoond en beschreven. Juist in die afzonderlijke beschrijvingen gaat de kunst van Theo Beerendonk leven. In die verhaaltjes gaat zijn kunst leven voor de toeschouwer en illustreren het verhaal van de kunstgeschiedenis van de 20e eew.

Theo Beerendonk Van impressionisme tot abstractie. Oeuvreboek en tentoonstelling in Pulchri

Het Tijdstip van Gezicht op Delft achterhaald: 3 SEPTEMBER, 8 UUR IN DE OCHTEND!

Gezicht op Delft van Johannes Vermeer. Het was 8 uur in de ochtend van 3 of 4 september dat Vermeer dit zicht op Delft vastlegde. Waarschijnlijk in het jaar 1659. – foto Mauritshuis, Den Haag.

3 of 4 september, rond 8 uur in de ochtend! Het moment dat Johannes Vermeer de schets maakte voor zijn beroemde schilderij Gezicht op Delft is achterhaald. Astronomen van de Texas State University bepaalden het tijdstip op basis van de schaduw die Vermeer schilderde. Er vanuit gaande dat Vermeer zeer nauwkeurig het zonlicht en de schaduwpartijen vastlegde. Vooral de schaduw op de achthoekige torenspits van de Nieuwe Kerk was cruciaal.

Links de toren door Vermeer geschilderd; rechts een foto van de toren genomen op 16 oktober 2019 door de onderzoekers van de Texas State University. De rode pijlen wijzen de schaduw aan die werd opgemeten. – Foto Texas State University

Torenklok met één wijzer

Het jaar konden ze astronomisch niet vaststellen. Het moet vóór 1660 zijn geweest. Waarschijnlijk 1659, of een paar jaar eerder. Want in 1660 werd een carillon in de toren opgehangen en dat is niet te zien op het schilderij. Dat het acht uur was, verraadt ook de torenklok zelf die Vermeer schilderde. Alleen is lang gedacht dat de wijzers iets over zeven uur aangaven, maar men vergat dat destijds de klok niet twee wijzers had maar één die de uren aanwees. Wat aangezien werd als de tweede wijzer was in feite de balans voor de uurwijzer.

Prent uit de negentiende eeuw van Gijsbertus Craeyvanger met zicht op de herberg waar Johannes Vermeer uit een raam op de eerste verdieping, aangegeven met de rode rechthoek, keek voor zijn Gezicht op Delft. Het driehoekige water is ook te zien op het schilderij en heet nu nog de Kolk.

Vanuit raam eerste verdieping

Het was al bekend dat Vermeer aan de zuidkant, net buiten de stad, stond, gelet op wat hij schilderde. De Amerikanen stelden vast dat Vermeer vanuit een raam op de eerste verdieping van een herberg die aan daar het water stond, over de stad uitkeek. De autoriteit op het gebied van Delftse architectuur uit voorgaande eeuwen, Wim Weve, bevestigde dat daar zo’n herberg heeft gestaan van 1632 tot 1879. Op een prent uit de negentiende eeuw van Gijsbertus Craeyvanger is die herberg te zien.

Zonnestand meten

Meer dan een jaar bestudeerde het team het schilderij en de werkelijke situatie op basis van plattegronden uit archieven en de huidige situatie via Google Earth en tijdens een verblijf in Delft. Dat bevestigde dat het schilderij een blik over de stad geeft vanuit het zuiden. Het door Vermeer geschilderde patroon van licht en schaduwpartijen op het achthoekige bovenste torensegment werd door de onderzoekers nauwkeurig opgemeten om te bepalen waar en hoe hoog de zon gestaan moet hebben. Ze stelden vast dat de zon in het zuidoosten stond; de azimut is 110 graden. Dus is het ochtend! Vervolgens produceerde astronomische software op basis daarvan twee data: 7 april of 3 september. Omdat de bomen op het schilderij volop in blad staan, kan het dus niet het voorjaar zijn geweest.

Meer weten over de meesterschilder Johannes Vermeer: lees De Meiden van Vermeer achterna

Ga zelf in Delft kijken! Om echt de stad van Vermeer te ervaren, wandel je er rond met de audiotour Johannes Vermeer gemaakt door Vermeerliefhebster Debby Scholten. Deze audiotour leidt je langs alle plekken in Delft die belangrijk waren voor de schilder. Dichterbij Vermeer kun je niet komen!

Ook in dit blog volop recente informatie over ontdekkingen rond Johannes Vermeer en zijn geliefde Meisje met de parel

Om Gezicht op Delft, of het Meisje met de parel te zien ga je naar het Mauritshuis in Den Haag.

Troostgedichten van Boek en Troost

Troostgedichten van Boek en Troost. Deze gedichtenbundel is uitgegeven bij het vijfjarig bestaan van Boek en Troost . Deze vrijwilligersorganisatie biedt ondersteuning aan wie een geliefde mist door de dood. Marc Couwenbergh / cti maakte van de bundel een vierkant kleinood. Op 14 februari 2019 was de presentatie.

De bundel Troostgedichten uitgebracht ter gelegenheid van vijf jaar Boek en Troost. Marc Couwenbergh maakte van de bundel een vierkant kleinood.
De bundel Troostgedichten, een kleinood, uitgebracht ter gelegenheid van vijf jaar Boek en Troost.

Tien dichters

Tien dichters leverden een gedicht in voor de bundel . Onder hen de eerste Goudse stadsdichteres, Inez Meter. Daarnaast werkte ook fotograaf Rinus Lasschuyt belangeloos mee. Immers, Boek en Troost beschikt niet over een ruim budget.

Lotgenoten

Alle vrijwilligers van Boek en Troost weten wat het betekent een dierbare te missen. Vaak uit eigen ervaring. Want ze verloren veelal zelf iemand. Daardoor weten ze dat het fijn is contact te hebben met lotgenoten. Dus door het delen van ervaringen krijg je zicht op de eigen reacties en gevoelens. Lotgenotencontact maakt het verlies zichtbaar, bespreekbaar en hanteerbaar.

Bestel ‘Troostgedichten’

Troostgedichten is verkrijgbaar voor 5 euro bij Boek en Troost. Ook als u meer informatie wilt: check www.boek-en-troost.nl

Aan Troostgedichten werkten belangeloos mee:

de dichters: Chris Bellekom, Eduard Ditmar, Annewies van Ess, Corie Grootendorst, Bart en/of Cornelis, Ton Houtman, Hanneke Leroux, Kees de Leeuw, Inez Meter en Peter Noordhoek.

De fotograaf Rinus Lasschuyt

Eindredactie, boekontwerp en uitgave: Marc Couwenbergh / cti

Troostgedichten ISBN 978 90 826394 14 NUR 306

Connect Vermeer – Ontdek het netwerk tussen Johannes Vermeer en tijdgenoten

Connect Vermeer – Ontdek het netwerk tussen Johannes Vermeer en tijdgenoten. Drie Vermeer-musea ontwikkelden www.connectvermeer.org. Op deze interactieve website ontdek je verbanden tussen Vermeer en zestien tijdgenoten. Allen zijn meesters van de Hollandse genreschilderkunst. In De meiden van Vermeer achterna gaat Marc Couwenbergh ook in op dat netwerk. Hij laat zien hoe Vermeer  inventies en onderwerpen van collega-schilders op een hoger plan te tilde. Juist daardoor bereikte Vermeer de absolute top van de schilderkunst. Lees verder Connect Vermeer – Ontdek het netwerk tussen Johannes Vermeer en tijdgenoten

Het meisje met de parel in de schijnwerper

Het meisje met de parel in de schijnwerper. Het beroemdste schilderij van Johannes Vermeer wordt opnieuw onderzocht. Hoe schilderde Vermeer Het meisje met de parel? Welke materialen gebruikte hij? Op deze vragen verwacht het Mauritshuis antwoord te krijgen. Lees verder Het meisje met de parel in de schijnwerper

Meisje met de parel versus De Nachtwacht als pronkstuk van Nederland

Meisje met de parel versus De Nachtwacht als pronkstuk van Nederland. In de verkiezing op NPO2 van het Pronkstuk van Nederland voeren deze twee schilderijen de strijd aan  in de categorie Kunst. Het is een postuum gevecht van twee giganten: Johannes Vermeer versus Rembrandt. Lees verder Meisje met de parel versus De Nachtwacht als pronkstuk van Nederland

Het keukenmeisje van Maris versus Het melkmeisje van Vermeer

Het keukenmeisje van Maris versus Het melkmeisje van Vermeer. Het keukenmeisje van Matthijs Maris uit 1871 werd destijds vergeleken met Het melkmeisje van Johannes Vermeer uit ongeveer 1658. De overeenkomst is inderdaad duidelijk, maar het verschil is opmerkelijker. De schilderijen verbeelden namelijk twee uitersten. Lees verder Het keukenmeisje van Maris versus Het melkmeisje van Vermeer

Carel Willink en zijn vrouwen in kasteel Ruurlo

Carel Willink en zijn vrouwen in kasteel Ruurlo.  De schilder Carel Willink (1900-1983) heeft sinds de zomer van 2017 een eigen museum. Kasteel Ruuurlo biedt onderdak aan zo’n vijfenveertig schilderijen van de Nederlandse vertegenwoordiger van het magisch realisme. Daaronder ook het majestueuze portret van zijn derde vrouw, Mathilde de Doelder, uit 1975. Lees verder Carel Willink en zijn vrouwen in kasteel Ruurlo