Tag archieven: Museum Gouda

Van Belletriptiek na 500 jaar de Jacobskerk uit

Van Belletriptiek na 500 jaar de Jacobskerk uit. Dit belangrijkste altaarstuk van Pieter Pourbus heeft voor het eerst sinds 1556 de Sint Jacobskerk in Brugge verlaten. Het is nu het topstuk van de tentoonstelling Pieter Pourbus meester-schilder uit Gouda in Museum Gouda. Lees verder Van Belletriptiek na 500 jaar de Jacobskerk uit

Geloof, Harmonie en Stilte – Henk Helmantel in Museum Gouda

Geloof, Harmonie en Stilte – Henk Helmantel in Museum Gouda.  Een stilleven is per definitie stil. Maar de stillevens van Henk Helmantel vormen wel de overtreffende trap. Zijn realistisch geschilderde  potten, schalen en fruit absorberen alle geluid. De schilderijen fungeren als zwarte gaten. Alle rumoer verdwijnt daarin. Wat blijft is de stilte. Voor de een is dat saai. Voor de ander een uitnodiging verder te kijken dan de zichtbare werkelijkheid. Museum Gouda viert het 50-jarig kunstenaarschap van Henk Helmantel met de overzichtstentoonstelling ‘Geloof, Harmonie en Stilte’. Lees verder Geloof, Harmonie en Stilte – Henk Helmantel in Museum Gouda

De Mona Lisa van Pieter Pourbus meester-schilder uit Gouda

De Mona Lisa van Pieter Pourbus meester-schilder uit Gouda.
In de letterlijk schitterende verfijning is de hand van Pieter Pourbus meester-schilder uit Gouda te herkennen. Zo fonkelen de edelstenen op zijn portret van een onbekende jonge dame uit 1554. De zilveren borduursels schitteren. Glimmend rood satijn contrasteert met diepzwart glanzend fluweel. Maar het is vooral de zweem van een haast melancholische glimlach welke haar onweerstaanbaar maakt. Lees verder De Mona Lisa van Pieter Pourbus meester-schilder uit Gouda

Pieter Pourbus Meester-schilder uit Gouda

Pieter Pourbus Meester-schilder uit Gouda. Zijn naam zegt ons weinig. Maar in zijn tijd, de zestiende eeuw, was hij beroemd. Vooral bij de rijken. Als je het had gemaakt, bewees je dat met een door hem geschilderd portret. Pieter Pourbus werd  de belangrijkste schilder van Brugge, toen een van de grootste steden. 500 jaar later brengt Museum Gouda deze vergeten meester-schilder een meesterlijk eerbetoon. Ruim 25.000 bezoekers zullen erop afkomen. Lees verder Pieter Pourbus Meester-schilder uit Gouda

Mieke de Haan schildert in Museum Gouda

Mieke de Haan schildert in Museum Gouda tot 4 juni 2017. Iedere donderdag- en zondagmiddag van 12 tot 17 uur schildert Mieke de Haan in zaal 14 van Museum Gouda. Museumbezoekers kijken over haar schouders mee hoe haar schilderijen ontstaan.

Mieke de Haan schildert in Museum Gouda - foto Museum Gouda
Mieke de Haan schildert in Museum Gouda – foto Museum Gouda
Mieke de Haan schildert in Museum Gouda

Om haar heen hangt recent werk. Daarin gaat het om tijd en ruimte. Dimensies die zij op geheel eigen wijze met elkaar verweeft. Uitgangspunt zijn oude kantoren, fabrieken of huizen die ze in Berlijn aantrof. Op het eerste gezicht lege en stille ruimten. Evenwel is het verleden voor Mieke nog aanwezig. In haar schilderijen klinkt in de architectuur die door de mens is verlaten, toch het kabaal van machines en vermengt zich het daglicht met het kunstlicht van destijds.

Erasmusboek

Een intrigerend spel met de tijd ligt ook ten grondslag aan haar Erasmusboek. Dat heeft letterlijk een centrale plek in de tentoonstelling gekregen. Ze tekende dit boek in het Erasmusjaar 2016. De 56 opvallend verschillende tekeningen/schilderingen doen verslag van de woordeloze gesprekken die ze met Erasmus voerde. Immers Erasmus stelde al: ‘Afstand scheidt enkel de lichamen, niet de geesten.’ Mieke de Haan: “Erasmus en ik, we hadden een goede tijd samen. We sprongen van de hak op de tak, diepten soms een onderwerp grondig uit, stelden elkaar lastige vragen, formuleerden zoekend onze antwoorden, waren het hartgrondig met elkaar eens of oneens, hielden elkaar een spiegel voor en waren soms ook samen stil.”

Elke zondag slaat zij om 16 uur een pagina van het ‘Erasmusboek’ om en bladert zij er voor belangstellenden doorheen

Op andere momenten is de bezoeker aangewezen op de digitale versie van het Erasmusboek. Daarin komen de tekeningen ook prachtig tot hun recht door het licht van het beeldscherm. Meer dan in de ruimte/tijdschilderijen ervaar je in deze Erasmustekeningen de menselijke gevoelens. In veel tekeningen is de mens herkenbaar aanwezig. Handen, armen, een torso. Mieke de Haan weet met enkele lijnen en vormen de mens als een emotioneel wezen neer te zetten. Haar gesprek met Erasmus gaat vooral over kwetsbaarheid, verlangen naar vriendschap of meer. Vaak kolkt het. De lijnen en kleuren stromen over het papier.  Dan ervaart ook de toeschouwer het plezier dat de twee samen gehad hebben. Maar soms is het klein en ingetogen. Zie je slechts zwarte lijnen omgeven door heel veel wit, of juist zwart. Ingetogen, maar indringende beelden.

Meer over Mieke de Haan.

Meer over Erasmus.

Zeldzame regenbui nabij Gouda

‘Regenbui nabij Gouda’ is de nieuwste aanwinst van Museum Gouda. Dit schilderij van Willem Roelofs uit 1885-1890 is een zeldzaam voorbeeld van een geschilderd landschap in de regen. Regen vormt namelijk een schilderkunstige uitdaging van de eerste orde. Hoe de vallende, doorzichtige waterdruppels in verf te vatten?

Regenbui nabij Gouda,1885-1890, van Willem Roelofs is een van de weinige schilderijen waarop het regent.
Regenbui nabij Gouda,1885-1890, van Willem Roelofs is een van de weinige schilderijen waarop het regent. Museum Gouda verwierf het recent.
Regenbui nabij Gouda

‘Regenbui nabij Gouda’ toont het weidse polderlandschap met zwartbont vee en een sloot en houten bruggetje op de voorgrond. Aan de linkerkant van het schilderij is de hoosbui losgebarsten. Dat verbeeldde Roelofs overtuigend door de donkergrijze wolken over te laten gaan in de bosschages op de achtergrond.  Het grijs in verschillende tinten schilderde hij met krachtige, schuine halen van zijn kwast. De structuur die daardoor ontstond, suggereert beweging. We zijn het regengordijn dat over het polderland schuift. Aan de rechterkant vallen alleen nog de eerste spetters. We zien de weiden tot aan de horizon in het laatste licht. Weldra zal de grijze wolkenmassa ook dit uitzicht op het landschap aan het oog onttrekken.

Lees verder Zeldzame regenbui nabij Gouda

Erasmus Ik wijk voor niemand

‘Erasmus Ik wijk voor niemand’ is de titel van de tentoonstelling over Erasmus in Museum Gouda ter gelegenheid van het Erasmusjaar 2016. Een titel die arrogant en nogal gelijkhebberig klinkt. Dat zijn niet de kwalificaties die je verwacht bij Erasmus, Europees kampioen van het humanisme.

Poster tentoonstelling met Milo Schoenmaker, burgemeester van Gouda, onder de muts van Erasmus. (foto Museum Gouda)
Poster bij de  tentoonstelling over Erasmus  met Milo Schoenmaker, burgemeester van Gouda, onder de muts van Erasmus. (foto Museum Gouda)
Lijfspreuk

Toch was dit ‘Ik wijk voor niemand’ de lijfspreuk van Erasmus (1466-1536). De tekst stond in het Latijn, ‘Concedo nulli’, te lezen in het zegel waarmee hij zijn brieven sloot. Het gezegde ‘Concedo nulli’ was oorspronkelijk gekoppeld aan de Romeinse god van de grenzen Terminus. Die wilde op de berg van de goden, het Capitool, zelfs niet wijken voor de oppergod Jupiter.

Hoogmoed

Diegenen die Erasmus minder goed gezind waren, zagen zijn motto ‘Concedo nulli’ als een uiting van hoogmoed.  Alsof Erasmus zelf deze uitspraak deed. Erasmus legde daarop uit dat ‘Concedo nulli’ niet op hem, maar op de dood sloeg. Die wijkt voor niemand. Net als ‘Memento mori’ herinnert zijn ‘Concedo nulli’ aan de sterfelijkheid van de mens en vooral eraan dat die zich tegenover God zal moeten verantwoorden. Dat sloot aan bij de kritiek van Erasmus op het instituut kerk welke hij verweet geen oog te hebben voor de oorspronkelijke boodschap van Christus.

Vergissing

Erasmus kwam tot zijn lijfspreuk door een cadeau dat hij 1509 kreeg van Alexander Stewart, de zoon van de Schotse koning Jacob IV. Die had hij privélessen gegeven. Als dank ontving Erasmus een ring met een oude, gesneden steen met een afbeelding van de Romeinse god Terminus. Althans dat meende Erasmus. Tegenwoordig wordt in de afbeelding de god van de wijn Dionysos gezien.

Erasmustentoonstelling

Gouda is de stad waar Erasmus opgroeide. Samen met Basel in Zwitserland, waar hij stierf,  heeft Gouda 2016 uitgeroepen tot het Erasmusjaar omdat het precies vijfhonderd jaar geleden zijn levenswerk uitkwam, het ‘Novum Instrumentum’: een nieuwe Latijnse vertaling van het Nieuwe Testament met daarbij de oorspronkelijke Griekse tekst.

De tentoonstelling ‘Erasmus Ik wijk voor niemand’ is tot en met 26 juni 2016 te zien in Museum Gouda. Op de website Erasmus2016 is het gehele programma van het Erasmusjaar 2016 te vinden.

Ter gelegenheid van het Erasmusjaar 2016 verscheen ook een bundel met jeugdgedichten van Erasmus geschreven in Gouda. Meer hierover in mijn eerdere bericht ‘U die hier langs loopt, sta stil en lees deze verzen’.