Tag archieven: recensie

Gezien, gehoord, gelezen

Recensie Vlucht van Charlotte McConaghy

Een reactie plaatsen

VLUCHT: EEN MYTISCH VERHAAL OVER WEGGAAN EN TERUGKOMEN

Vlucht
Charlotte McConaghy
Uitgeverij Atlas Contact
Amsterdam/Antwerpen
€ 24,99
****

Vlucht van Charlotte McConaghy
De noordse stern siert de cover van Vlucht.

De laatste noordse sternen achterna

Recensie Vlucht. Vrolijk word je niet van Vlucht, het romandebuut van de Australische Charlotte McConaghy. Als bijna alle dieren zijn uitgestorven, wil een vrouw, Franny Stone, de trek volgen van de noordse stern. Van alle trekvogels vliegt die het verst: van Groenland over de Atlantische Oceaan naar Antartica. Ze weet de kapitein van een Groenlandse vissersboot zo ver te krijgen die tocht te gaan maken, door hem voor te houden dat de noordse sternen hem naar de laatste vissen zullen leiden.

Maar wie is Franny Stone?

Maar na één pagina Vlucht ervaar je als lezer dat zij niet zo maar een ornitholoog is, daarvoor is ze te gedreven. Bijna achteloos meldt zij, ze vertelt als ik-figuur het verhaal, dat gisteren haar tent is weggewaaid, de zee in. Dus onbeschermd tegen de wind en de regen verblijft ze op een helling aan de onherbergzame kust van Groenland waar de laatste noordse sternen nestelen. Maar het lukt haar om drie vogels van een piepklein zendertje te voorzien. Daardoor kan ze hen gaan volgen op hun trek.

Flarden herinneringen

Gaandeweg krijg je middels flarden van herinneringen die door haar hoofd spoken, stukje bij beetje inzicht in haar achtergronden en waarom ze deze tocht wil ondernemen. Dat maakt dat het verhaal zich ontvouwt als een spannende thriller. Die geraffineerde spanningsopbouw is wellicht te verklaren doordat de auteur is opgeleid tot scenarioschrijver, zoals op de achterzijde staat vermeld. Elk stukje verleden van Franny dat McConaghy weggeeft, maakt dat je iets van deze vrouw die leeft in extremen, begint te snappen. Tegelijkertijd rijzen er ook steeds weer nieuwe vragen op, die je aanzetten snel verder te lezen.

Van thriller tot roman

Naarmate je steeds meer zicht krijgt op Franny Stone, wint Vlucht aan diepgang doordat Franny, haar echtgenoot en de bemanningsleden van de vissersschuit steeds rijkere personages worden, allemaal getekend door tegenslagen in het leven en vooral door gebrek aan liefde en vertrouwen. Gemeen hebben ze dat de zee voor hen de enige plek is waar ze zich thuis kunnen voelen. Dat geldt vooral voor Franny die geboren werd in Australië maar in Ierland op zoek ging naar haar roots. Altijd weer voelt zij in zich de drang te vertrekken. De parallel met de trekvogel is duidelijk. De Nederlandse titel Vlucht duidt dat echter minder sterk dan de oorspronkelijke titel Migration.

Steeds meer sympahtie

Waar je in het begin niet weet wie Franny is en je alleen haar gedrevenheid ervaart om de trek van de noordse stern te volgen, werkt dat eerder afstotend dan dat het sympathie oproept. Maar met elk hoofdstuk groei je naar haar toe en voel je het schrijnende van haar leven. Soms lijken de gebeurtenissen en de karakters te extreem om nog geloofwaardig te zijn, maar tegen de nadrukkelijke achtergrond van het uitsterven van de dieren, waarvan onduidelijk blijft hoe nabij die toekomst is, geeft dat Vlucht juist de waarde van een mytisch verhaal van een vrouw wier persoonlijke vlucht samenvalt met de laatste trek van de noordse stern; een verhaal over weggaan en vertrouwen hebben in het terugkomen.

Vlucht is een uitgave van Atlas Contact

Meer recensies


Meer recensies geschreven door Marc Couwenbergh
Voor een volledig overzicht : Gezien, gehoord, gelezen

Gezien, gehoord, gelezen

Recensie Scheepsberichten – Zeilend naar Suriname

1 reactie
Scheepsberichten - Zeilend naar Suriname van Rob Biersma, front

Recensie Scheepsberichten – Zeilend naar Suriname
Rob Biersma
Uitgeverij Atlas Contact
Amsterdam – Antwerpen
€21,99
*****

Scheepsberichten: een zeilverslag als een avonturenroman

Scheepsberichten – zeilend naar Suriname van Rob Biersma is een zeilverslag , maar laat zich lezen als een avonturenroman. Steeds ben je benieuwd hoe het verder gaat en gaandeweg leer je de hoofdpersoon, de auteur zelf, kennen. Rob Biersma, 67 jaar, zeilde van juli 2016 tot juli 2007 een rondje Atlantische oceaan: van zijn thuishaven bij Rotterdam naar Suriname en via de Cariben terug. En dat deed hij solo met zijn zeilschip Rissa van tien meter lengte.

Klein schip, grote schipper

Naar de huidige maatstaven is dat een klein schip. Maar in de zeezeilwereld geldt dat kleine schepen veelal gezeild worden door grote schippers. En die kwalificatie past op Biersma. Maar dat weet je natuurlijk niet als het verhaal begint. Een verhaal dat helemaal is opgebouwd uit zijn mails die oorspronkelijk alleen bedoeld waren voor familie en vrienden. Gedurende de reis stuurde hij die bijna dagelijks via een satelliettelefoon naar huis. Als lezer van het boek leef je dus alsnog met hem mee van dag tot dag.

Zeilen én schrijven

De tocht van Biersma verloopt niet gemakkelijk. Al op de heenweg naar de Azoren dreigt zijn mast te breken. Ook hij zelf krijgt het zwaar te verduren. Oververmoeidheid is zeker zo gevaarlijk als de wind en de golven. Zeker daar waar druk scheepvaartverkeer is, controleert hij ook ’s nachts elke vijftien minuten of er geen aanvaring dreigt. Maar Biersma kan zeilen. Altijd weer gaat hij de uitdaging aan om de maximale snelheid uit zijn boot te halen. En hij kan ook schrijven. Hij heeft maar weinig woorden nodig om zijn dagelijkse relaas te doen met een aantrekkelijke mix van spanning, emotie en humor. De mails zijn meestal niet langer dan twee pagina’s. Hij weet het zeilen zo te verwoorden dat ook niet-zeilers het goed kunnen volgen. Tegelijkertijd is zijn verslag boeiend voor wie zelf zeilt.

Vogels en vissen spotten

Maar zijn verhaal is vooral interessant omdat elke mail een beetje meer kijk geeft op de mens achter de solo-zeiler. Je ervaart dat zijn stemming niet zozeer afhangt van hoe het zeilen gaat, maar dat die vooral gekoppeld is aan welke vogels en vissen hij weet te spotten. Biersma is een bioloog met getrainde ogen en oren om de fauna op zee te herkennen. Dat geeft zijn verhaal een bijzondere kleur. In zijn kleine scheepje omringd door de vaak onbarmhartige golven en wind, beleeft hij plezier aan elke ontmoeting met vogels en vissen waarvan je als lezer waarschijnlijk nog nooit hebt gehoord.

Rissa: de enige pelagische meeuw

En dan begrijp je ook ineens de naam van zijn schip, Rissa. Dat is de Latijnse naam voor de Drieteenmeeuw. De enige echt pelagische meeuw. Dat wil zeggen dat die broedt aan de Atlantische kusten, maar verder altijd boven de oceaan verblijft. Maar bioloog of niet. Ook Biersma moet zijn schip in de tropen vrijhouden van ongedierte. De kruimelzuiger, ooit een verjaardagscadeau van zijn moeder, komt daarbij goed van pas.

Alleen op zee, eenzaam in de haven

Ook als Biersma tussenstops maakt op de eilanden in de Atlantische oceaan en gedurende de bijna twee maanden die hij in Suriname verblijft, houdt het verhaal zijn spanning. Want alleen zijn op zee gaat hem goed af, maar in de havens voelt hij zich snel eenzaam. Hij heeft meestal weinig op met de andere zeilers. Veelal in gezelschap van dames, ontvlucht hij de drukte en verkent het binnenland met een open en kritische blik. Hij moet niets hebben van de luxe die er is op deze locaties voor de toeristen, terwijl de eigen bevolking een pover bestaan leidt. Meestal kiest Biersma voor taxibusjes volgepropt met passagiers. Eenmaal terug in Nederland wacht hem geen heldenonthaal. Wel een plastic zak vol bureaucratie na een jaar afwezigheid.

Recensie Scheepsberichten door Marc Couwenbergh

Meer recensies

Scheepsberichten is een uitgave van Atlas Contact
Recensie Scheepsberichten van Rob Biersma
Meer recensies geschreven door Marc Couwenbergh
Voor een volledig overzicht : Gezien, gehoord, gelezen

Gezien, gehoord, gelezen

Recensie De regen van Ionah

1 reactie

‘De regen van Ionah’ valt op. Niet alleen omdat  het tegenwoordig een uitzondering is als er een korte vertelling verschijnt om levenslessen duidelijk te maken. Maar ook omdat je het verhaal in één adem uitleest. En omdat het je vervolgens aan het denken zet over het verschil tussen leven en overleven.
Recensie De regen van Ionah.


De regen van Ionah
Santiago Pajares
Uitgeverij Atlas Contact
Amsterdam/Antwerpen
€ 19,99

***** Lees verder Recensie De regen van Ionah →

Gezien, gehoord, gelezen

La voix humaine van Jean Cocteau: de ultieme afscheidsmonoloog

Een reactie plaatsen

‘Met La voix humaine schreef Jean Cocteau de ultieme afscheidsmonoloog.’ Zo introduceert Toneelgroep Amsterdam deze toneelmonoloog van Jean Cocteau uit 1928. Het is het laatste telefoongesprek dat een vrouw voert met haar geliefde die haar verlaten heeft voor een ander. We horen alleen wat zij zegt.

Halina Reijn in La Voix Humaine van Jean Cocteau bij Toneelgroep Amsterdam.
Halina Reijn in La Voix Humaine van Jean Cocteau bij Toneelgroep Amsterdam.

Niet alleen haar ex kan elk moment ophangen, ook een storing of een fout van een telefoniste bedreigen het telefoongesprek dat haar laatste lijntje is met de man die nog altijd haar grote liefde is.

Aanvankelijk doet ze alsof ze ondanks de scheiding haar leven gewoon voortzet, maar gaandeweg krijgt haar radeloosheid de overhand. Ze beseft dat heel haar leven om hem draaide. Met zijn vertrek is haar wereld volkomen leeg. De wanhoop en het verdriet overweldigen haar.

Wat zijn aandeel is, kun je alleen opmaken uit haar reacties. Soms lijkt ze hem rechtstreeks te antwoorden, maar het kan ook zijn dat zij negeert wat hij zegt, of dat zijn woorden niet tot haar doordringen. Wel is duidelijk dat wat zij van hem wil horen, namelijk dat hij bij haar terugkomt, hij dat niet zegt. Maar zolang het gesprek duurt, heeft ze hoop en kan ze zich even wanen in de situatie alsof ze nog gewoon bij elkaar zijn. De angst voor het einde van het gesprek gaat echter steeds zwaarder wegen.

Halina Reijn speelt de monoloog in een regie van Ivo van Hove. Voor deze vertolking is ze terecht overladen met roem. Maar ook de enscenering van Jan Versweyveld versterkt de sfeer van eenzaamheid. Het publiek kijkt door een groot raam in een leeg appartement. Een beeld dat associaties oproept met schilderijen van Edward Hopper als het beroemde Nighthawks. Je ziet de vrouw alleen als ze zich voor het raam bevindt. Zolang dat dicht is, klinkt haar stem gedempt. Als ze het raam openschuift, hoor je ook het rumoer van de grote stad inclusief een gillende sirene. Een huiveringwekkende voorbode van het onvermijdelijke.