Connect Vermeer – Ontdek het netwerk tussen Johannes Vermeer en tijdgenoten. Drie Vermeer-musea ontwikkelden www.connectvermeer.org. Op deze interactieve website ontdek je verbanden tussen Vermeer en zestien tijdgenoten. Allen zijn meesters van de Hollandse genreschilderkunst. In De meiden van Vermeer achterna gaat Marc Couwenbergh ook in op dat netwerk. Hij laat zien hoe Vermeer  inventies en onderwerpen van collega-schilders op een hoger plan te tilde. Juist daardoor bereikte Vermeer de absolute top van de schilderkunst.

Connect Vermeer –  Ontdek het netwerk tussen Johannes Vermeer en tijdgenoten

Johannes Vermeer(1632-1675) heeft de bijnaam ‘De sfinx van Delft’. Die kreeg hij in de negentiende eeuw. Maar geldt nog steeds. Immers we weten weinig over hem. Daarom zijn we geneigd Vermeer te beschouwen als een geniale eenling. Maar dat was hij niet. Vermeer werkte niet in een vacuüm. Integendeel, hij ontwikkelde zijn fascinerende schilderkunst in wisselwerking met andere meesterschilders. Denk bijvoorbeeld aan: Gerrit Dou, Gerard ter Borch en Pieter de Hooch. Juist door de hoge kwaliteit van zijn tijdgenoten, bereikte Vermeer de absolute top.

Genreschilderkunst

Vermeer werd de meester van de genreschilderkunst. De schilderkunst die het dagelijkse leven uitbeeldt. Deze genreschilderkunst was een Hollandse uitvinding. De opkomst ervan hing samen met het ontstaan van de Republiek. Voluit: de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën. Voor het eerst in de geschiedenis hadden burgers hun koning ‘verlaten’. Ze namen zelf de politieke leiding. Dat zelfbewustzijn uitte zich ook in de schilderkunst. Het dagelijkse leven van de burgerij werd het favoriete thema van de Hollandse schilderkunst.

Rivaliteit en inspiratie

Tussen 1650 en 1675 stond de Hollandse genreschilderkunst aan de top in Europa. Dat kwam doordat hier veel kunstschilders waren. Ze waren elkaars concurrenten en rivalen. Maar ook inspireerden ze elkaar. De schilders keken scherp naar wat de ander deed. Wat ze interessant vonden, namen ze van elkaar over. Vervolgens gaven ze er een eigen draai aan. Zo kwam hun schilderkunst op een steeds hoger niveau.

Connect Vermeer – Ontdek het netwerk tussen Johannes Vermeer en tijdgenoten

De website www.connectvermeer.org legt verbanden tussen  Vermeer en zestien tijdgenoten. Je ziet het netwerk tussen hen. Hoe dicht bij elkaar ze stonden. Of juist ver weg.  De website biedt ook de mogelijkheid om kunstwerken te vergelijken. Zo kun je zien hoe ze elkaar inspireerden. En hoe ze rivaliseerden. Je kunt zelf zoeken naar overeenkomsten tussen schilders. En natuurlijk ook naar de verschillen. Bijvoorbeeld in onderwerpen, composities, stijl of techniek van schilderen.

Vermeer is Vermeer

De schilderkunst van Johannes Vermeer is uniek. Dat besef je ook door www.connectvermeer.org. Juist door de vergelijking met tijdgenoten ga je het bijzondere van Vermeer zien. Wat www.connectvermeer.org  helaas niet doet, is die verschillen duiden. Dat doe ik wel in De meiden van Vermeer achterna. Daarin  komt de relatie van Vermeer met tijdgenoten regelmatig aan bod. En ik maak ook duidelijk wat Vermeer anders doet.

Connect Vermeer plus De meiden van Vermeer achterna

Een bezoek aan Connect Vermeer is aan te bevelen. Maar neem De meiden van Vermeer achterna erbij.  Dan krijgt het netwerk tussen Vermeer en zestien tijdgenoten meer betekenis voor je. Nog een tip. Connect Vermeer werkt niet met alle browsers! Maar met Firefox gaat het prima.

RKD

Achter Connect Vermeer staan drie musea. Dat zijn de National Gallery of Ireland in Dublin, de National Gallery of Art in Washington en het Louvre in Parijs. Opmerkelijk genoeg ontbreken bij dit initiatief het Rijksmuseum en het Mauritshuis. Toch is er een belangrijke Nederlandse inbreng. RKD Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis werkte er namelijk aan mee. De RKD beschikt immers over de meeste informatie over de meesters van de zeventiende eeuw.